Dieta lekkostrawna to rodzaj diety, który polecany jest do stosowania zwłaszcza w trakcie lub po przebytych chorobach czy operacjach. Najczęściej stosuje się ją przy problemach związanych z układem pokarmowym, ponieważ głównym jej celem jest właśnie odciążenie przewodu pokarmowego lub konkretnego, chorego narządu oraz złagodzenie dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a dzięki temu poprawa stanu zdrowia i samopoczucia.
Dieta lekkostrawna jest najczęściej stosowana w następujących przypadkach:
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- refluks
- nieżyt żołądka
- zespół jelita drażliwego
- przepuklina rozwodu przełykowego
- stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit
- po operacjach
- w okresie rekonwalescencji po przebytej chorobie
- u osób leżących
- u osób w wieku podeszłym
- przy wystepujących wzdęciach i gazach
- w innych chorobach układu pokarmowego
Często na wizycie u lekarza lub przy wypisie ze szpitala dostajemy zalecenie, aby stosować zasady diety lekkostrawnej. Najczęściej jednak bez dodatkowych wskazówek. W internecie jest mnóstwo informacji, ale często jedne z drugimi się wykluczają. Jakimi zasadami powinieneś kierować się jeśli została zaleconą Ci dieta lekkostrawna? Poniżej 10 zasad diety lekkostrawnej.
Spis treści:
Odpowiedni sposób przygotowywania posiłków
Stosując zasady diety lekkostrawnej skup się nie aż tak mocno na rodzaju spożywanego pokarmu, ale głównie na sposobie jego przygotowania. Wybieraj jak najbardziej delikatny sposób obróbki termicznej pożywienia. Sprawdzi się w tym przypadku gotowanie na parze, w wodzie czy w wolnowarze oraz duszenie na małym ogniu. Dodatkowo warto zastosować, zwłaszcza na początku wprowadzania diety, delikatne przecieranie lub blendowanie pokarmów. Im bardziej rozdrobniony pokarm, tym łatwiej twój żołądek poradzi sobie z jego strawieniem. Tak samo im mniej poddany obróbce termicznej, tym również bardziej lekkostrawny dla żołądka, m.in. dlatego, że nie zostaną zniszczone wszystkie enzymy trawienne w nim zawarte, które również wspierają proces trawienia.
Ogranicz do minimum smażenie, grillowanie i przypiekanie
W im wyższej temperaturze przygotujesz swój posiłek oraz im dłużej poddasz go obróbce termicznej (głównie mięso i ryby, czyli produkty białkowe), tym mniejszy stopień strawności uzyskasz. Z kolei delikatna obróbka, w niższej temperaturze sprawi, że posiłek będzie dużo łatwiejszy do strawienia przez nasz żołądek.
Wyklucz dania mocno przetworzone
Takie produkty jak dania gotowe ze sklepu, napakowane konserwantami, wzmacniaczami smaku, barwnikami nie będą dobre wyborem. Pokarmy smażone na głębokim tłuszczu, słodycze, fast-foody czy alkohol także bardzo obciążają układ pokarmowy, ponieważ nie mają nic wspólnego z naturalnym pożywieniem i nawet dla osoby zdrowej, nie są dobrym wyborem.
Zrezygnuj z napojów gazowanych
Wszystkie napoje gazowane oraz napoje wzdymające np. soki owocowe z zawartością soku owocowego powyżej 50%, sok pomarańczowy z zawartością soku owocowego powyżej 25%, wszystkie napoje słodzone syropem glukozowo-fruktozowym czy piwo, z dużą ilością błonnika pokarmowego np. woda kokosowa, nektary – podrażniają układ pokarmowy. Te gazowane zwiększają ciśnienie panujące w żołądku co jest niekorzystne przy problemach pracy układu pokarmowego.
Ogranicz produkty zbożowe, pełnoziarniste, pestki, nasiona i orzechy
Ale tylko czasowo. Mimo że tego typu produkty dostarczają nam wiele korzystnych składników odżywczych i mineralnych, produkty zbożowe, ze względu na zawartość lektyna i glutenu, mogą działa podrażniająco na nasz układ pokarmowy. Dodatkowo produkty z grubego przemiału mogą podrażniać mechanicznie delikatną śluzówkę jelita.
Na jakiś czas warto więc ograniczyć je w swoim menu i obserwować jak nasz organizm reaguje. Po około dwóch tygodniach możemy powoli zacząć włączać je z powrotem do swojej diety. Warto również unikać produktów z mąki pszennej, które mimo iż są uważane za lekkostrawne, ponieważ maja wysoki stopień przetworzenia, zawierają bardzo dużo glutenu i nie dostarczają nam prawie ogóle wartości odżywczych, a powodują m.in. duże skoki poziomu cukru w krwioobiegu po ich spożyciu i obciążają jelita.
Odpowiednio przygotuj owoce i warzywa
Owoce i warzywa powinny jak najbardziej znaleźć się w diecie lekkostrawnej, ponieważ są bogactwem składników mineralnych, witamin czy błonnika odżywiającego naszą mikroflorę jelitową. Na samym początku stosowania diety lekkostrawnej należy jednak unikać tych całkowicie surowych, bo możemy się po nich czuć źle. Warzywa i owoce najlepiej poddać jest przed spożyciem delikatnej obróbce cieplnej poprzez duszenie, gotowanie. Owoce i warzywa które posiadają grubą skórkę należy wcześniej obrać. Nie spożywamy również nasion w nich zawartych, bo mogą podrażniać układ pokarmowy. Jeśli włączamy warzywa i owoce świeże, na początku warto podawać je w postaci przecierów, smoothie, musów, puddingów czy galaretek.
Namaczaj przed spożyciem
Wszystkie zboża, orzechy, kaszę i nasiona należy przed spożyciem lub dalszą obróbką termiczną poddać namaczaniu. W ten sposób pozbywamy się chociaż części substancji antyodżywczych w nich zawartych oraz zwiększamy stopień ich strawności.
Mięso (indyk, ryby, gęś)
Aby mięso było łatwe do strawienia, powinno być poddane delikatnej obróbce termicznej. Tutaj najlepiej sprawdzi się przygotowywanie go na parze, w wolno warze czy też delikatne pieczenie w naczyniu żaroodpornym. Unikajmy natomiast smażenia, długiego pieczenia i grillowania.
Jajka najlepiej spożywaj na miękko lub w koszulkach
Jajko, którego białko jest ścięte, a żółtko lejące jest zdecydowanie dużo bardziej lekkostrawne i dostarcza najwięcej cennych składników w nim zawartych. Dieta lekkostrawna powinna jak najbardziej zawierać jajka, ponieważ zawierają one cały komplet niezbędnych aminokwasów, cholinę, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i liczne mikroelementy.
Używaj zdrowych tłuszczów
Dieta lekkostrawna kojarzy się z dietą odchudzoną. Wcale jednak nie należy unikać tłuszczów na tej diecie. Są one bowiem niezbędnym elementem zdrowej i dobrze zbilansowanej diety. Należy jednak wybierać zdrowe źródła tłuszczów, takie jak olej MCT, olej z wiesiołka tłoczony na zimno, olej z ogórecznika tłoczony na zimno, oliwa z oliwek extra virgin, masło 82% czy awokado. Ilościowo nie należy oczywiście przesadzać i stosować zasadę że powinno być go w diecie do 30%.
Unikaj skrajnych temperatur
Dieta lekkostrawna powinna charakteryzować się również tym, że przygotowane posiłki powinny być podawane w umiarkowanej temperaturze, czyli ani gorące, ani zbyt zimne.
Nie popijaj posiłków
Zwłaszcza przy refluksie, należy zachować odstęp pomiędzy czasem spożywania posiłku a piciem minimum 30 minut. Popijanie rozrzedza sok żołądkowy, przez co utrudnione jest trawienie (zwłaszcza przy niedokwaszonym żołądku) i zwiększa objętość treści pokarmowej w żołądku, co może powodować jej cofanie się.
Dieta lekkostrawna – w skrócie:
| Stosuj | – gotowane na wodzie – gotowane na parze – delikatne pieczenie w naczyniach żaroodpornych pod przykryciem w temp. 190°C – gotowanie w wolnowarze |
| Jedz | – młode warzywa gotowane – mięso drobiowe i czerwone w formie pulpetów, klopsików – zupy warzywne miksowane na gładki krem – gotowane do miękkości ziemniaki, ryż – musy owocowe – owoce i warzywa mrożone |
| Ogranicz | – suszone warzywa i owoce – produkty pełnoziarniste, razowe – grzyby, strączki – pszenicę i oczyszczone „białe zboża” – kawę, mocną herbatę, napoje gazowane, słodzone napoje i soki |
| Wyklucz | – potrawy tłuste, smażone w głębokim tłuszczu – potrawy pikantne – potrawy pieczone, przypalone, grillowane – panierkę – dania gotowe – fast foody – warzywa wzdymające |
Jeśli chcesz wydrukować zasady diety lekkostrawnej i przywiesić je na lodówkę, kliknij w przycisk poniżej: